Sfeerverslag: zaterdag 11 juni 2016 .

Een avondje of middagje Fringe kan heel gevarieerd zijn. Vanmiddag zag ik bijvoorbeeld drie troubadours, twee dragqueens, een vrouw met een gitaar en vijf jonge meiden. Nodeloos te zeggen dat de optredens nogal uiteenlopend waren.

Tekst: Marie-Jet Eckebus

Erika E. en Jasper D. | Moeras

Het eerste optreden dat ik bijwoonde vond plaats in de Genestet kerk. Het bleek mijn oude parochiekerk te zijn, waar ik jarenlang niet was geweest. Een leuke verrassing. De locatie bleek perfect bij het optreden te passen.

Erika E. en Jasper D. noemen zichzelf ‘troubadours’ en ik zou geen betere benaming voor hen kunnen bedenken. Ze zingen, net als de rondtrekkende zangers van weleer, over sensationele gebeurtenissen zoals moord, liefde en lust. Vooral in grensstreken, zoals het Drentse veengebied, trokken in vroeger tijden troubadours rond. In dat zompige moerasgebied gebeurde onder invloed van jenever het een en ander, zodat de troubadours geen gebrek hadden aan inspiratiemateriaal.

Als uitgangspunt gebruiken Erika en Jasper “het meisje van Ees”, een meisje dat in de Veenkoloniën werd doodgeschoten door haar ex-geliefde. Jasper, de romantische ziel van het duo, vindt het ongelofelijk dat iemand degene kan vermoorden van wie hij gehouden heeft. Hij slaat de opengeslagen Bijbel, die achter hem op een lessenaar ligt, er nog eens op na. Het staat in de Tien Geboden: gij zult niet doden. Erika is rationeler. Ze doet het af als “crime passionel”, kan gebeuren.

Er ontspint zich een tweestrijd tussen Erika en Jasper. Jasper gelooft in de ware liefde, terwijl Erika voor ongebonden gaat: geen verwachtingen, geen verplichtingen. Gaandeweg komen ze erachter dat voor beide manieren wel wat te zeggen is. De enige die niets zegt is Roel, de gitarist. Doch hij laat zijn muziek spreken.

Erika en Jasper beschikken beiden over goede stemmen, die onversterkt uitstekend tot hun recht komen in het kerkgebouw. Ze spelen met enthousiasme en overtuiging. Een mooie voorstelling over een stukje geschiedenis dat in de vergetelheid dreigt te raken: de tijd van de Veenkoloniën en het barre leven van de turfstekers.

LUDIQUE | ZARAH – Zonde van de liefde

Dragqueens in een kerk. Dat is een combinatie die je niet snel zult tegenkomen. En dat is niet het enige bijzondere aan het optreden van de heren van Ludique. Hun begeleider Paul Tijink, die gewoonlijk de toetsen van een vleugel beroert, speelt voor deze gelegenheid op het kerkorgel.

Martijn Mulders begroet ons aan de deur met een hartelijk “Wilkommen”. Hij is gekleed in een outfit die regelrecht uit de film “Cabaret” zou kunnen komen: een glitterend korset en netkousen. Dat is niet zo gek, want deze voorstelling gaat terug naar de jaren dertig van de vorige eeuw. Een periode waarin Zarah Leander doorbrak als zangeres in Wenen. Voor de uit Zweden afkomstige Zarah was het van daar uit slechts een kleine stap naar Berlijn. En Berlijn daar gebeurde het allemaal in de jaren dertig.

Martijn Mulders en Gerald Drent spelen allebei de verschillende aspecten van deze fascinerende diva. Gerald met zijn diepe basstem en Martijn met zijn hoge tenor. Het zijn geschoolde stemmen die elkaar perfect aanvullen. De frivole liedjes van Zarah over verboden liefdes zijn bij hen in goede handen. Ik waan me bijna in een Berlijnse nachtclub, hoewel dat moeilijk is voor te stellen bij daglicht in een kerk. Het is een unieke en onvergetelijke ervaring. Martijn en Gerald zijn niet gemakkelijk in een hokje te plaatsen. Voor het gemak noem ik hen “dragqueens”, maar zij prefereren de term “androgyne verschijningen”.

Voor het Delft Fringe Festival heeft het duo hun programma ingekort tot een half uur, doch het gehele programma duurt 1,5 uur en is te zien op diverse plaatsen in Nederland en binnenkort in het door Zarah zo geliefde Berlijn.

Isabel Nolte | Onderweg

Ze is een energieke spraakwaterval. Doch haar liedjes ademen een hypnotiserende rust uit. Het publiek, op elkaar gepropt in het kleine zaakje, hangt aan haar lippen.

Het is dat Isabel zelf vertelt dat ze uit een kneuterig Duits dorpje komt, anders was haar lichte accent mij niet eens opgevallen. En uit haar liedteksten blijkt dat haar kennis van de Nederlandse taal uitstekend is. Haar taalgebruik is verfrissend met zinnen als: “bij jou durf ik te vallen na het draaien in een rondje”, “ik vind het vreselijk hoe leuk ik je vind” en “ik heb jeuk aan m’n hart waar ik niet bij kan”.

In haar programma “Onderweg” vertelt Isabel wat ze tot nu toe heeft meegemaakt op haar levenspad en voor het Delft Fringe Festival doet ze dat in verkorte vorm. Zo maken we van haar jeugd in Stromberg een sprongetje naar haar verhuizing naar Enschede. Daar ontmoet ze haar eerste vriend, die van “bij jou durf ik te vallen”. Na zes jaar Enschede vindt Isabel zichzelf terug in Utrecht en zonder vriend. Utrecht is voor een vrijgezelle meid een zee met te weinig vissen. Ok, ze vindt tenslotte een jongen die ze leuk vindt, maar laat die jongen nou net HENK heten. “Welke man van onder de zestig heet er nou Henk?” vraagt Isabel zich hardop af. Ze zou het leuk vinden als er een keer een Henk in het publiek zou zitten, maar dat is nog niet gebeurd.

Henk was geen blijvertje. Zo passeren de liefdes van Isabel de revue, totdat ze ontdekt dat een relatie wel even kan wachten. Ze wil eerst op reis en het eerste reisje wat ze maakt is naar zee. Naar Katwijk aan Zee, op precies te zijn. Het publiek zingt het refrein van “Chardonnay aan zee” naar hartenlust mee. Daarmee komt er een eind aan de fijne voorstelling van deze bruisende, muzikale meid. Isabel is iemand die je in een doosje zou willen doen en bewaren voor als je een nare dag hebt.

TG De Zusjes Van | Kamelenrace

Op de vloer van het Microtheater verschijnen vijf jonge meiden. Ze stellen zich aan ons voor. Tara is de stoere tante van de groep. Sabien is de dramaqueen. De anderen zweven daar een beetje tussen. De meiden hebben verder niets met elkaar gemeen, behalve dat ze alle vijf aan een spelshow meedoen, waarbij ze elkaar mogen wegstemmen. Het wegstemmen van kandidaten brengt over het algemeen het slechtste in mensen naar boven. En dat gebeurt ook bij deze meiden. Ze bitchen wat af.

Populaire programma’s bij de commerciële zenders hangen aan elkaar van vak- en/of publieksjury’s. Dat is ongetwijfeld de inspiratiebron geweest voor dit stuk.

De meiden proberen elkaar verbaal af te troeven. Sabien is manipulatief. Zij zorgt ervoor dat ze met een zielig verhaal over haar verbroken relatie sympathiestemmen krijgt. De talentenjacht wordt glansrijk gewonnen door Mona. Maar dan vertelt Anouk dat ze chronisch ziek is. Uit medelijden gunnen de andere meiden, zelfs de norse Tara, haar de overwinning. Daar staat ze dan; op een voetstuk. Maar of dat haar voldoening geeft?

Het stuk wordt vlot en enthousiast gespeeld, maar ik heb het gevoel dat ik naar een eindexamenstuk van een toneelopleiding kijk. Alle disciplines (zang, dans en spel) worden uit de kast gehaald en dat komt krampachtig op mij over. En wat kamelen ermee te maken hebben, wordt mij niet duidelijk. Niettemin: als dit een eindexamenuitvoering zou zijn, dan laat ik alle vijf dames slagen. Ze hebben stuk voor stuk een eigen persoonlijkheid en het is een plezier om naar hen te kijken.

Mallinger en Meijering | La Voix Humaine

Een Franstalige opera. Waar begin ik aan? M’n Frans is niet zo best en m’n kennis van klassieke muziek miniem. Maar een mens moet af en toe uit z’n comfort zone komen, dus ik ga de uitdaging aan. Tot mijn opluchting heeft de opera ‘boventiteling’, dus ik kan in ieder geval volgen waar het over gaat en de muziek van Poulenc blijkt zeer toegankelijk te zijn.

In het Rietveld Theater zie ik op het podium een tafeltje met daarop een glas wijn, een telefoon en een damestasje. Aan de rechterkant staat een piano met Charlie Bo Meijering aan de toetsen. De telefoon gaat en een vrouw (sopraan Michelle Mallinger) komt gehaast aan lopen. Doch het is niet het telefoontje wat ze verwacht: het is verkeerd verbonden.

Deze opera vindt zijn oorsprong in een toneelstuk, in 1928 geschreven door Jean Cocteau. Later componeerde Francis Poulenc er muziek bij. Zo ontstond de opera, die bedoeld was voor Maria Callas. Callas heeft de rol overigens nooit gezongen. De première vond plaats in 1959. Het stuk is bedoeld voor een groot symfonieorkest, maar in deze uitvoering wordt gebruik gemaakt van de pianobegeleiding die door Poulenc zelf werd vervaardigd. Voor het Delft Fringe Festival is de opera teruggebracht tot een stuk van ongeveer veertig minuten.

We zien hoe een vrouw, terwijl ze een moeilijk telefoongesprek met haar ex-geliefde houdt, totaal doordraait. De stem van Michelle Mallinger klinkt mij als muziek in de oren, om het zo maar eens te zeggen. Zelfs in de gedeeltes waarin ze hoog en hysterisch zingt, houdt haar stem een warme klank. Haar bewegingen en mimiek zijn theatraal, doch absoluut niet onnatuurlijk. Het hoort bij deze wanhopige vrouw die zich sterk probeert te houden. Het stuk blijft mij van begin tot eind boeien. Dat had ik eerlijk gezegd niet verwacht. Een nieuwe ervaring rijker verlaat ik het theater.

Hotel Barcelona | Dit mag niet over de liefde gaan

“Dit mag niet over liefde gaan” heet de voorstelling. Dat is net zoiets als “denk een minuut lang NIET aan een roze olifant”. Het stuk gaat uiteraard wél over liefde. Maar dan in een bedekte vorm.

De opstelling van de stoelen in de Stadsboerderij is anders dan bij de voorstelling die ik hier op donderdagavond zag. Nu staan de stoelen naar de tuin toe gericht. Dat is voor dit stuk een betere setting. We zien twee jonge mensen: Judith Borgers en Luuk Schokker. Zij spelen Julia en Rens.

Julia en Rens hebben elkaar ontmoet in een espressobar, waar zij werkte als serveerster. Ze vonden elkaar leuk, maar hebben er toen niets mee gedaan. Nu, vier jaar later, komen ze elkaar weer tegen. Is het toeval of niet? Dat mag het publiek bepalen. In de versie die ik zie is het géén toeval. Rens heeft haar speciaal opgezocht. Hij weet alle details nog van hun espressobar-verleden. Julia is onder de indruk, maar terughoudend. Weet de romantische Rens haar tenslotte te winnen? Dat mogen we zelf invullen.

Het spel van de twee jonge acteurs is dik in orde. Luuk als de alles in het werk stellende, verliefde jongeling en Judith als de verbitterde, hard-to-get Julia. Hun spel en handelingen zijn natuurlijk en als publiek vat je sympathie op voor de twee. De tekst is echter bij vlagen langdradig. Er zou iets meer spanning in mogen. Iets meer verborgen verleden. Waardoor is Julia zo verbitterd geworden, bijvoorbeeld.