Dat had men bij de eerstesteenlegging voor Molen “De Roos” in 1679 niet kunnen bevroeden: dat in 2016 een prostituée haar intrek zou nemen in het gebouw! Actrice Pauline ten Böhmer deed onderzoek naar de levens van verschillende zelfstandige werkende raamprostituées. En raakte, tot haar eigen verbazing, bevriend met één van hen. Mijn belangstelling voor deze voorstelling werd gewekt vanwege mijn betrokkenheid bij de Rietveld productie ‘De Spaanse hoer’ die dit najaar in première gaat. Wellicht kan Pauline mij wat inside information verschaffen.
Tekst: Marie-Jet Eckebus
Wanneer ik mij zo’n kwartier voor aanvang bij de molen meld, lijkt het erop dat ik een privévoorstelling zal krijgen. Gelukkig voegen zich nog zes mensen bij mij. Om bij het podium te komen, bestijgen we eerst twee smalle houten trappen. We nemen plaats en niet lang daarna ploft een zitzak naar beneden van een verdieping boven ons. Een jonge vrouw daalt de trap af. Ze is gekleed in een mouwloos bloesje, een short, zwarte kousen en zwarte schoenen. Dit is Pauline als zichzelf. Ze geeft een korte uitleg over haar voorstelling. Straks maken we kennis met Tanja, een raamprostituée uit Bulgarije. Tanja spreekt geen Nederlands, daarom verloopt de communicatie in het Engels. Tanja is een fictief figuur. Ze is samengesteld uit alle prostituées die Pauline gesproken heeft. Wij mogen Tanja vragen stellen. Vragen die Pauline ook had. De vragen staan op strookjes papier en worden aan ons uitgedeeld. Maar we mogen uiteraard ook zelf vragen bedenken en stellen.
Voor onze ogen transformeert Pauline tot Tanja, gekleed in haar ‘werkoutfit’. Haar stem zakt, haar bewegingen worden sensueel en ze krijgt een zelfverzekerde air over zich. “What would you like to ask? I know you have a question for me,” zegt ze uitdagend tegen iemand in het publiek. Zo branden de vragen los. Gedeeltelijk van papier gelezen, gedeeltelijk ingegeven door hetgeen Tanja vertelt. Op deze manier is de voorstelling elke keer anders.
Tanja vertelt onder meer dat zij ooit slachtoffer was van een loverboy. Wat uitmondt in het liedje ‘Mr. Blue’. Tanja was sterk genoeg om met Mr. Blue te breken en op eigen benen verder te gaan. Ze is gelukkig met haar leven. Een andere baan ambieert ze niet. Caissière bij Albert Heijn? Ze moet er niet aan denken! Een baan in de zorg past meer in haar straatje, want ook een prostituée is zorgzaam, sociaal en begripvol.
Pauline geeft ons een verhelderend kijkje in de keuken van de prostitutie en ze speelt een aantal vooroordelen weg. Ik vond het een bijzondere ervaring in een bijzonder bouwwerk.
Iedereen die de Delftse acteur Piet van der Pas kent, weet dat hij een begenadigd verhalenverteller is. Hij heeft affiniteit met het werk van Toon Tellegen. De combinatie van Piets stem en de fabelachtige vertellingen van Tellegen vormen een zeer gelukkig huwelijk. In het ‘opkamertje’ van bakker Suikerbuik staat een taart met daarop een knuffelbeer. Deze twee elementen – dieren en taarten – staan vanmiddag centraal.
Piet vertelt beeldend en levendig over de dieren in het bos en hun besognes. De mier en de hommel krijgen ruzie: is de taart die ze eten nou vies of niet? De beer is zó gek op taart dat hij voor zijn verjaardag een grote mond vraagt, zodat hij taarten in één hap kan verorberen. De eekhoorn wordt plotseling overvallen door ‘jarig zijn’ en begint als een gek taarten te bakken. Het nijlpaard, tenslotte, bakt een ongenaakbaar harde taart die uiteindelijk als taartenmonument in het bos blijft staan.
Het zijn prachtige, ontroerende verhalen. Liefdevol opgediend door Piet. Even is iedereen in de ban van Tellegens wonderbaarlijke wereld. We zien ze vóór ons: de mier, de eekhoorn, de hommel, de olifant, de beer, het nijlpaard en al die taarten gemaakt van kastanjes, schors, beukennootjes, honing en schelpen. Gelukkig hebben de taarten van bakker Suikerbuik een andere samenstelling. Na afloop staat er een zoete lekkernij voor ons klaar. Het was een héérlijk half uurtje.